پروژه ژنوم انسان

پروژه ژنوم انسان

پروژة ژنوم انسان در سال ۱۹۹۰ با تخصیص بودجه­ای معادل ۳ میلیارد دلار (سالیانه ۲۰۰ میلیون دلار) و با همکاری مشترک دپارتمان انرژی(DOE) و موسسة ملی بهداشت(NIH) آمریکا آغاز شد. در واقع طرح این موضوع، از اواسط دهة ۱۹۸۰ میلادی و با هدف درک مبانی بروز ۴۰۰۰ بیماری ژنتیکی انسان عنوان گردید و سال­های پایانی این دهه صرف ظرفیت­سنجی و هماهنگی تحقیقات برای انجام این پروژه بزرگ و بین­المللی گردید. این پروژه در آغاز به عنوان یک برنامة ۱۵ ساله مطرح گشت اما پیشرفت­های قابل ملاحظه­ای که در اجرای آن حاصل آمد، عملاً زمان اجرای آنرا کاهش داد به طوری­که محققان پروژه امیدوارند نتایج آن تا پایان سال ۲۰۰۳ منتشر گردد.

اهداف و زمانبندی پروژه: 

این پروژه با اهداف زیر به اجرا درآمده است: 

پروژه ژنوم انسان

پروژة ژنوم انسان در سال ۱۹۹۰ با تخصیص بودجه­ای معادل ۳ میلیارد دلار (سالیانه ۲۰۰ میلیون دلار) و با همکاری مشترک دپارتمان انرژی(DOE) و موسسة ملی بهداشت(NIH) آمریکا آغاز شد. در واقع طرح این موضوع، از اواسط دهة ۱۹۸۰ میلادی و با هدف درک مبانی بروز ۴۰۰۰ بیماری ژنتیکی انسان عنوان گردید و سال­های پایانی این دهه صرف ظرفیت­سنجی و هماهنگی تحقیقات برای انجام این پروژه بزرگ و بین­المللی گردید. این پروژه در آغاز به عنوان یک برنامة ۱۵ ساله مطرح گشت اما پیشرفت­های قابل ملاحظه­ای که در اجرای آن حاصل آمد، عملاً زمان اجرای آنرا کاهش داد به طوری­که محققان پروژه امیدوارند نتایج آن تا پایان سال ۲۰۰۳ منتشر گردد.

اهداف و زمانبندی پروژه: 

این پروژه با اهداف زیر به اجرا درآمده است: 

۱-شناسایی تقریباً همة ژن­های موجود در ژنوم انسان( بیش از ۱۰۰ هزار ژن) 

۲-تشخیص توالی ۳ میلیارد باز آلی که ژنوم انسان را شکل داده­اند

۳-ذخیره­سازی اطلاعات در پایگاه­های اطلاعاتی 

۴-ارتقای روش­ها برای تحلیل اطلاعات 

۵-انتقال فناوری به بخش­های خصوصی 

۶-نمایان ساختن جنبه­های اخلاقی، قانونی و اجتماعی که انتظار می­رود از این پروژه حاصل شود 

برای تحقیق روی پروژة ژنوم انسان، لازم بود تا اطلاعات توالی موجودات دیگر مشخص گردد. بنابراین پیش از این پروژة ژنم انسان، پروژه ژنوم باکتری E.coli و مخمر S.cerevisiae به پایان رسید و کار بر روی توالی یابی ژنوم موجوداتی چون کرم خاکی، مگس سرکه و موش ادامه یافت.

پروژة ژنوم انسان، طی سه برنامة ۵ ساله طراحی و اجرا شد: 

برنامة اول: ۱۹۹۵-۱۹۹۰ (که به دلیل پیشرفت قابل ملاحظه در سال ۱۹۹۳ به پایان رسید) 

برنامة دوم: ۱۹۹۸-۱۹۹۳ 

برنامة سوم: ۲۰۰۳-۱۹۹۸ 

اهداف نهایی برنامه سوم در طی برگزاری کارگاه­های متعدد پایه­ریزی شد. این کارگاه­ها توسط دپارتمان انرژی و موسسه ملی بهداشت آمریکا و با همکاری ۱۸ کشور دنیا و کمک قابل توجه مرکز سانجر در انگلستان و مراکز تحقیقاتی آلمان، فرانسه و ژاپن به اجرا درآمد. 

این اهداف عبارت بودند از: 

۱-تشخیص کامل توالی­ها و دسترسی آزاد به اطلاعات به دست آمده 

۲-پوشش حداقل ۹۰ درصد ژنوم انسان با کمک کلون­های مکان­یابی شده تا پایان سال ۲۰۰۱ 

۳-تکمیل اطلاعات مربوط به یک سوم ژنوم انسان تا پایان سال ۲۰۰۱ 

۴-تکمیل پروژه ژنوم تا پایان سال ۲۰۰۳

در ژوئن ۲۰۰۰، دانشمندان اعلام کردند که طرح خام ژنوم انسان یکسال پیش از موعد مقرر تکمیل گردیده و در فوریه ۲۰۰۱ شماره­های مخصوص ژورنال­های Science و Nature به بحث پیرامون این قضیه اختصاص یافت. این طرح­خام شامل اطلاعات مربوط به حدود ۹۰ درصد ژنوم انسان بود. دانشمندان امیدوار هستند تا مصادف با پنجاهمین سال کشف بزرگ واتسون و کریک، این پروژه عظیم را کامل نمایند.